"Een pure placebo": GDV verzet zich tegen geplande hervorming Solvency II

De Duitse Vereniging van Verzekeraars (GDV) bekritiseert scherp de plannen van de Europese toezichthouder (EIOPA) om de rapportagevereisten voor Solvency II te vereenvoudigen. De consultatie, die in oktober 2025 werd afgerond, had aanzienlijke verlichting moeten brengen, maar de GDV is van mening dat het beoogde doel duidelijk is gemist.

"Minder rapportageformulieren en gedifferentieerde eisen voor kleinere en grotere bedrijven zijn in principe de juiste aanpak – maar tegelijkertijd worden er ook nieuwe rapportageverplichtingen gepland. De beoogde verlichting is dus nauwelijks merkbaar", aldus Jörg Asmussen , algemeen directeur van GDV, die de hervormingsplannen bekritiseerde. Voor veel bedrijven is dit slechts een placebo, geen effectieve vereenvoudiging.

Nieuwe rapportagevereisten werken noodhulpdoelstellingen tegen

Bijzonder problematisch: terwijl EIOPA van plan is om enkele rapportagesjablonen (QRT's) af te schaffen, plant de autoriteit tegelijkertijd nieuwe rapportagevereisten. In de toekomst zullen verzekeraars ook verplicht zijn om te rapporteren over natuurrampenrisico's en pensioengegevens – vereisten die volgens de Duitse Vereniging van Verzekeraars (GDV) soms zonder overtuigende inhoudelijke onderbouwing worden ingevoerd en aanzienlijke implementatie-inspanningen met zich meebrengen.

De vereniging betwijfelt of de hervorming de doelstelling van de Europese Commissie om de administratieve lasten in de financiële sector met 25 procent te verminderen, zal bereiken. Het komt erop neer dat de bureaucratische lasten waarschijnlijk slechts marginaal zullen afnemen.

Proportionaliteit helpt slechts enkelen

Met de hervorming volgt EIOPA een zogenaamde proportionaliteitsbenadering: kleinere, minder complexe verzekeraars zouden moeten profiteren van vereenvoudigde eisen, terwijl grotere aanbieders onderworpen zijn aan uitgebreidere eisen. Deze basisgedachte is correct, aldus de GDV. Slechts enkele bedrijven, die een klein deel van de markt vertegenwoordigen, zouden echter profiteren van de voorgestelde vereenvoudigingen. Verzekeringsgroepen zouden daarentegen grotendeels worden uitgesloten van de vrijstelling.

De rapportagevereisten onder Solvency II vinden hun oorsprong in de financiële crisis van 2008. Destijds stond de Amerikaanse verzekeringsgigant AIG op de rand van de afgrond na enorme verliezen door risicovolle kredietderivaten. De Federal Reserve moest het bedrijf redden met $ 85 miljard – een schok die Europa ertoe aanzette zijn toezicht op de verzekeringssector fundamenteel te hervormen.

Het Solvency II-kader, dat in 2016 van kracht werd, was bedoeld om ervoor te zorgen dat verzekeraars altijd voldoende kapitaal aanhouden om hun risico's te dekken. In tegenstelling tot het verouderde voorgangersysteem, Solvency I, zijn de kapitaalvereisten nu gebaseerd op het daadwerkelijke risicoprofiel van elke onderneming – niet langer op algemene formules.

Het systeem is gebaseerd op drie pijlers: kwantitatieve kapitaalvereisten, kwalitatieve governancevereisten en uitgebreide rapportageverplichtingen aan toezichthouders en het publiek. Vooral deze laatste worden als bijzonder belastend beschouwd.

Nu, negen en een half jaar na de invoering van Solvency II, wil de EU het regelgevingskader moderniseren. De hervorming, gepland voor januari 2027, is bedoeld om de bureaucratie te verminderen en het systeem praktischer te maken . Een belangrijk onderdeel: de herziening van de rapportagevereisten.

Belangrijke elementen van de hervorming zijn onder meer een aanzienlijke verlaging van de zogenaamde risicomarge – een veiligheidsbuffer die verzekeraars moeten aanhouden. Deze wordt in de toekomst automatisch met vier procent per jaar verlaagd totdat deze ten minste 50 procent van de oorspronkelijke waarde bereikt. Daarnaast verlaagt de Commissie de kapitaalkosten tot 4,75 procent.

Ook het Solvabiliteits- en Financieel Verslag (SFCR), dat vaak meer dan 100 pagina's lang is en voor leken nauwelijks te begrijpen, wordt hervormd: Deel A is voortaan gericht op verzekeringsklanten en bevat maximaal vijf pagina's in eenvoudige taal, terwijl deel B de technische details voor experts blijft bevatten.

Kleinere verzekeraars met minder dan € 15 miljoen aan premies (voorheen € 5 miljoen) krijgen in de toekomst vereenvoudigde regels. Ook worden de voorwaarden voor langetermijnbeleggingen in aandelen verbeterd: verzekeraars moeten via twee tests aantonen dat ze aandelen langdurig kunnen aanhouden – maar in ruil daarvoor krijgen ze gunstigere kapitaalseisen.

Wat experts zeggen over de hervorming

Lukas Linnenbrink, hoogleraar verzekeringen aan de Hogeschool Dortmund, bevestigt de vooruitgang : Solvency II heeft de risicocultuur bij verzekeringsmaatschappijen aanzienlijk verbeterd. "Er is nu een groter besef dat risico nemen geld kost", aldus Linnenbrink.

Hij uitte echter scepsis over de geplande vereenvoudiging van de SFCR: "Gezien de beperkte betekenis van de solvabiliteitsratio alleen, zou een gedifferentieerde presentatie het doel moeten blijven." De ratio is gebaseerd op complexe waarderingsmodellen, is slechts in beperkte mate vergelijkbaar tussen bedrijven en laat geen directe uitspraken toe over de economische kracht of toekomstige levensvatbaarheid. Linnenbrink betwijfelde echter ook of de samenvatting van vijf pagina's tot een betere publieke perceptie zou leiden – "het is nog steeds het proberen waard."

Götz Treber, hoofd van het Competentiecentrum voor Ondernemingsmanagement en Regelgeving van de Duitse Vereniging van Verzekeraars (GDV), bekritiseerde met name de wijzigingen in de risicomarge en stelde dat de kapitaalkostenvoet van 4,75 procent te hoog was. Ook Linnenbrink is van mening dat hier meer verlichting mogelijk is.

Voor Duitse levensverzekeraars met hun langlopende producten is het belangrijk dat de criteria voor de beoordeling van de lange termijn stabiel blijven, benadrukte Treber. "En juist op dit punt zou het ontwerp wat ons betreft verbeterd moeten worden: het is niet uit te sluiten dat de criteria de komende jaren op een belangrijk moment kunnen verschuiven."

Wat gebeurt er nu?

EIOPA is van plan in het voorjaar van 2026 een definitief voorstel te presenteren, dat vervolgens door de Europese Commissie als wet moet worden aangenomen. De gewijzigde Solvency II-richtlijn zal naar verwachting op 30 januari 2027 in werking treden.